HISTORIA
„…w bardzo dawnych czasach stał na środku obecnego naszego rynku budynek murowany okrągły, w którym na piętrze ulokowane były biura magistrackie, na dole zaś mieściły się niskie sklepy względnie kramiki, okolone filarami, które jednocześnie podtrzymywały dach. W budynku tym podobnym do staroświeckiego bazaru koncentrował się cały ruch handlowy miasta i okolicy.”
Podobnie jak w innych miastach Polski, tak i w Radomsku, ratusz, jako siedziba władz municypalnych, mający świadczyć o zamożności mieszkańców był okazałą, wyróżniającą się wystrojem architektonicznym budowlą. Wieża, oprócz charakteru dekoracyjnego, pełniła funkcje punktu obserwacyjnego dla straży miejskiej. Zegar odmierzał rytm życia mieszkańców, kupców i rzemieślników. Waga publiczna pozwalała sprawdzać rzetelność zakupionych towarów.
Sądy grodzkie ferowały tu wyroki na miejscowych rzezimieszków. Miały tu swoje miejsce i areszt i archiwum, i kasa miejska, i gospoda, a straż ogniowa trzymała w ratuszu swoje „sikawki i utensylia ogniowe”. Na podstawie zachowanych informacji źródłowych o kolejnych pożarach nawiedzających miasto, w których miał ucierpieć również budynek ratusza , można domniemywać, iż istniał on już w wieku XVI. Pewne już dane zawiera przywilej Władysława IV z 1643 roku. Po raz kolejny mieszkańcy odbudowali siedzibę dla swoich władz.
Niestety wiek XVII i XVIII to zły okres dla miasta. Wojny szwedzkie, epidemie, regres w handlu, rzemiośle spowodowały jego powolny upadek. Stan ten od razu znalazł swe odbicie w wyglądzie ratusza, który nieuchronnie popadał w ruinę, tak, że z początkiem wieku XIX zdecydowano się go rozebrać. Wraz z poprawą sytuacji ekonomicznej mieszkańców, postępującym ożywieniem gospodarczym, zrodziła się konieczność budowy nowej, reprezentacyjnej siedziby dla władz. W planach regulacji Radomska z lat 1824 – 1827 uwzględniono też już inną lokalizację ratusza „w linii mieszkalnej domów rynkowych”, na rogu ulicy Piotrkowskiej. Załatwianie formalności związanych z zezwoleniem na budowę, planami, wykupem działek trwało jednak wiele lat i dopiero w roku 1853 projekt wykonany przez budowniczego powiatu piotrkowskiego Orłowskiego uzyskał akceptację. Budowy podjął się warszawski przedsiębiorca Mojżesz Feinkind pod nadzorem budowniczego I klasy Karola Ropczyńskiego. Wznoszenie gmachu rozpoczęto w 1858, a zakończono w 1859 roku. W latach 60 XIX wieku dobudowano pomieszczenia gospodarcze, areszt i ogrodzono podwórko parkanem. W 1885 roku powiększono remizę strażacką, w 1896 roku budynek ozdobiono balkonem.
Jednakże szybki rozwój miasta po I wojnie światowej, powstawanie nowych instytucji samorządowych zajmujących się sprawami szkolnictwa, opieki społecznej itp., wymusił konieczność kolejnej rozbudowy. Projekt tym razem wykonał radomszczański architekt Włodzimierz Mucha. Zatwierdzony przez komisję Ministerstwa Robót Publicznych 4 grudnia 1922 roku przewidywał nadbudowanie piętra nad pawilonem przy ulicy Piotrkowskiej, wzniesienie skrzydła od strony północnej połączonego z gmachem głównym kwadratową wieżą. Prace ukończono w 1924 roku i w takim stanie budynek przetrwał do czasów nam współczesnych.
Od 1970 roku w ratuszu ma swą siedzibę Muzeum Regionalne, a od 1975 jest jego głównym gospodarzem. Podczas remontu, jaki miał miejsce w 2002 roku zmieniono kolorystykę elewacji, a odpowiednie jej podświetlenie podkreśla dziś urodę i dostojność budowli.
Opracowano na podstawie:
Błaszczyk Z. „Ratusze miasta Radomska”
Muzeum Regionalne w Radomsku, Radomsko 1993r.
Gazeta Radomskowska Nr 9, 1925r.
