REGION:

 

2 stycznia 1864   Oddział mjr A. Denisewicza po przejściu Pilicy pod Maluszynem został zaatakowany w Rogaczówku przez kozaków i piechotę rosyjską. Po kilkugodzinnej walce Denisewicz wycofał się na Złoty Potok tracąc 25 ludzi.
 
4 stycznia 1896   Zmarł ks. Wincenty Gajewski, który jest znany jako budowniczy nowego kościoła farnego w Radomsku. Patrz. 5 kwietnia 1823 r.
 
5 stycznia 1924
godz. 9.30
  Doszło do poważnego w skutkach pożaru w hali maszyn elektrowni w Radomsku przy ulicy Źródlanej (dziś Berka Joselewicza). Gazeta Radomskowska informowała, iż: w ciągu kilkunastu minut cały budynek drewniany płonął jak olbrzymia pochodnia. Przybyła na miejsce Straż Ogniowa ograniczała swoje działania do zabezpieczenia sąsiednich budynków. Ciężkie warunki zimowe, jakie wtedy panowały, utrudniały przebieg akcji. W wyniku pożaru zostały zniszczone trzy dynamo-maszyny, tablica marmurowa z przewodnikami i rozłącznikami, poważnie uszkodzona maszyna parowa wraz z osprzętem. Miasto poniosło olbrzymie straty finansowe, a także zostało pozbawione na krótki czas energii elektrycznej. Jako przyczynę pożaru podano zaniedbanie obowiązków przez pracowników palcówki. W tym okresie zamarznięty smar maszynowy wymagał rozgrzania, a pracownicy wykonywali tę czynności przy piecyku. Jedna z pozostawionych w ten sposób beczek uległa zapłonowi doprowadzając do tragicznego pożaru.
 
7 stycznia 1945   Ginie w tragicznych okolicznościach brat Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” – Józef „Uchwyt” żołnierz AK mając 21 lat.
 
7 stycznia 1947   Wykonano wyrok śmierci na pochodzącym z Radomska chor. Zbigniewie Kutermasze ps. „Czarny”, „Arn” (ur. 13 lipca 1927 r.). Od końca 1943 r. należał on do struktur Armii Krajowej Odwodu Radomsko. Po zakończeniu wojny podjął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej. Był członkiem milicji akademickiej, której zadaniem była ochrona mienia uczelni i zapewnienia bezpieczeństwa publicznego wykładowcom i studentom. Pod koniec 1945 r. „Czarny” nawiązał kontakt z tworzącym się na terenie Górnego Śląska Okręgiem Konspiracyjnego Wojska Polskiego ps. „Klimczok”. Z polecenia dowództwa zorganizował na terenie powiatu gliwickiego Komendę Powiatową ps. „Kuźnia”. Na kurierkę i główną łączniczkę pomiędzy nim a adiutantem „Warszyca” por. Ksawerym Błasiakiem „Albertem” wybrał Helenę Ślązak z Radomska. Szefem wywiadu mianował pracownika PKP w Gliwicach Andrzeja Kidawskiego ps. „Orlicz”. Kutermacha zajmował się także rozprowadzaniem ulotek propagandowych przekazywanych przez „Alberta”. W czerwcu 1946 r. UB rozbiło Okręg Śląski, w tym „Kuźnię”. „Czarnego” aresztowano 11 czerwca, a 23 października skazano na karę śmierci za próbę „zmiany ustroju państwowego”.
 
14 stycznia 1915   Urodził się w Babczowie koło Radomska płk Jan Załęcki ps. „Okoński”. Nauki pobierał w Radomsku. W 1938 r. został powołany do wojska, gdzie ukończył szkołę podoficerską, a także zdał maturę. W wojnie obronnej 1939 r. walczył na granicy Prus Wschodnich, a następnie brał udział w obronie stolicy. Po kapitulacji wrócił do domu rodzinnego. Wstąpił do organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Potem pracował w strukturach Narodowej Organizacji Wojskowej. W latach 1941-1942 pełnił funkcję komendanta powiatowego w Radomsku. Na początku 1943 r. Jan Załęcki przeniósł się do Częstochowy, gdzie objął stanowisko szefa Oddziału V Łączność w Komendzie Okręgu NSZ. W czasie okupacji brał udział w różnych akcjach, między innymi w akcji rozbicia Banku Emisyjnego w Częstochowie. W kwietniu 1945 r.  po powrocie w rodzinne strony Jan Załęcki został aresztowany przez UB za działalność konspiracyjną. Po przewiezieniu do Częstochowy poddano go wyniszczającemu śledztwu. Więzienie opuścił na podstawie amnestii. Działał w strukturach Konspiracyjnego Wojska Polskiego. W 1953 r. został ponownie aresztowany przez UB. Więzienie na Mokotowie opuścił w 1955 r. Zmarł 27 lipca 2008 r.
 

14 stycznia 2011
 

W II Liceum Ogólnokształcącym im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Radomsku odbyły się uroczyste obchody z okazji 60-lecia istnienia placówki. Z okazji jubileuszu została wydana monografia II LO, z którą to można zapoznać się m.in. w bibliotece muzealnej.

16 stycznia 1945  

Jednostki 7 Korpusu Pancernego gwardii Armii Czerwonej zajęły Radomsko i okolicę po krótkotrwałych walkach. Już w godzinach rannych drogą z Przedborza ewakuowały się kolumny niemieckich wojsk w kierunku na Wieluń. Wśród nich znajdowały się grupy niemieckich uciekinierów cywilnych. Pierwszy radzieckie czołgi pojawiły się w mieście na ul. Przedborskiej we wczesnych godzinach popołudniowych. Była to najprawdopodobniej przednia straż 53 brygady pancernej gwardii. Sama brygada wdarła się do miasta ok. godz. 15.00. Późno w nocy dotarły na miejsce kolejne pododdziały 7 Korpusu Pancernego. Szybkie pojawienie się wojsk radzieckich zaskoczyło Niemców do tego stopnia, iż wielu nie zdążyło się ewakuować. Na rynku został zabity burmistrz Neber. Radzieccy żołnierze przemierzali miasto ostrzeliwując uciekających w popłochu Niemców. Następnego dnia miasto było już wolne od hitlerowskiego okupanta, zakończył się dla radomszczan tragiczny ponad pięcioletni okres wojny.

19 stycznia 1912   urodził się w Rakowie (dziś Częstochowa) Henryk Fajt ps. „Garda”. Pochodził z rodziny robotniczej, jego ojciec pracował jako mistrz budowlany. W 1913 r. rodzina przeprowadziła się do Radomska. Fajt odziedziczył po swoich przodkach nieprzeciętne zdolności muzyczne, jego dziadek pod koniec XIX w. śpiewał jako jedyny Polak w Chórze Kozaków Dońskich. Swoją edukację Fajt dzielił między gimnazjum handlowe, a naukę śpiewu i gry na organach i fortepianie. Do czasu wybuchu II wojny św. pracował m.in. jako organista w kościele parafialnym św. Lamberta i pianista w niemym kinie, zwanym ówcześnie „Teatrem Świetlnym Kinema”. W czasie wojny należał do struktur Armii Krajowej, prowadził lekcje śpiewu w „Szarych Szeregach”, współorganizował konspiracyjne koncerty. Po wojnie pracował jako nauczyciel muzyki w radomszczańskich szkołach. W 1956 r. objął kierownictwo orkiestry symfonicznej w Radomsku. W latach 30. XX w. rozpoczęła się jego długoletnia współpraca artystyczna z kolegą z lat dzieciństwa Czesławem Kałkusińskim. Jej efektem było wiele utworów muzycznych, w tym konspiracyjna „Jędrusiowa Dola”. Henryk Fajt zmarł 9 grudnia 1988 r. po ciężkiej chorobie.
 
19 stycznia 1945   Komendant Główny AK gen Leopold Okulicki wydaje „Ostatni rozkaz” o rozwiązaniu Armii Krajowej
– w Katarzynowie k. Radomska Komendant gen. Leopold Okulicki nadaje i wręcza por. Stanisławowi Sojczyńskiemu „Warszycowi” Order Virtuti Militari i stopień kapitana
– następuje rozwiązanie 27 pp. AK, któremu nie podporządkowuje się dowódca I Bat. „Ryś” kpt. „Warzyc”, pozostając w konspiracji.
 
20 stycznia 1864   Oddział powstańczy dowodzony przez Denisewicza stoczył zwycięską potyczkę w pobliżu Radomska.
 
22 stycznia 1864   W okolicach Kamieńska i Rozprzy prowadził działalność partyzancką oddział dowodzony przez Rumowskiego – Wagnera. Uszkodzono w kilku miejscach szyny, zniszczono telegraf między Częstochową a Warszawą. Pociąg jadący w tym dniu z Warszawy do Wrocławia zawrócił z Radomska do Warszawy.. Oddział został rozbity i uległ rozproszeniu.
 
23 styczeń 1863   Uroczyste wkroczenie oddziału powstańczego do Kamieńska. Przybito do drzewca sztandar z Orłem i Pogonią po czym ogłoszono Manifest Rządu Narodowego o uwłaszczeniu chłopów..
 
23 stycznia 1864   Oddział kpt. Dąbrowskiego z miechowskiego pułku powstańczego został rozbity w Przedborzu.
 
23/24 stycznia 1863  

Nad ranem 24 stycznia 1863 r. oddział powstańczy pod dowództwem oficera wojsk carskich Józefa Grekowicza podjął próbę opanowania Radomska. Pierwsze założenia mówiły o zajęciu Piotrkowa Trybunalskiego, lecz wobec powiększenia tamtejszego garnizonu rosyjskiego, uznano je za niewykonalne. Powstańcy wyruszyli wieczorem 22 stycznia w stronę Radomska, zatrzymując się po drodze w Kamieńsku. Przyjmuje się, że oddział mógł liczyć 300 osób. Uzbrojenie stanowiło kilkadziesiąt strzelb myśliwskich, kosy, kije itp. Do Radomska oddział wkroczył 24 stycznia o 3 nad ranem. Bez wątpliwości należy stwierdzić, iż Rosjanie byli powiadomieni o ruchach powstańców i przygotowali zasadzkę. Gdy oddział Grekowicza pojawił się na rynku, odezwały się strzały rosyjskich żołnierzy. Powstańcy pomimo znalezienia się w potrzasku, odpowiedzieli ogniem. Wobec widma zagłady oddziału, dowódca nakazał odwrót, który jednak przemienił się w bezwładną ucieczkę. Atak zakończył się niepowodzeniem, ale należy zaznaczyć, iż była to jedna z niewielu akcji przeprowadzonych w całym Królestwie Polskim.  

Noc 24/25 stycznia 1938  

Radomsko było świadkiem niezwykłego zjawiska świetlnego w postaci zorzy polarnej. Na wschodniej stronie miasta zaobserwowano zaczerwienie nieba na znacznej przestrzeni. Wskutek tego, iż była to część fabryczna miasta, zjawisko wzięto za olbrzymi pożar. Czerwona łuna przesuwała się w kierunku południowym, by zniknąć w ciągu kilku godzin. W czasie trwania tego spektaklu na ulicach miastach pojawiło się mnóstwo mieszkańców, by oglądać, jak myślano z przerażeniem, pożar fabryki. Zaalarmowano nawet straż pożarną, która w szybkim czasie wyjechała w kierunku czerwonej łuny i bez efektu szukała pożaru. Zorza była widoczna w wielu krajach Europy, w Ameryce i Kanadzie. Wszędzie wywoływała odczucie fascynacji pomieszanej ze strachem. W związku z wybuchem II wojny światowej zjawisko to zaczęto utożsamiać z II tajemnicą fatimską z 1917 r., którą pozwolę sobie zacytować: „Gdy zobaczycie noc rozświetloną nieznanym światłem, wiedzcie, że jest to wielki znak, który da wam Bóg, iż nadchodzi kara dla świata za jego zbrodnie w postaci wojny…”.

23/24 stycznia 1863  

Nad ranem 24 stycznia 1863 r. oddział powstańczy pod dowództwem oficera wojsk carskich Józefa Grekowicza podjął próbę opanowania Radomska. Pierwsze założenia mówiły o zajęciu Piotrkowa Trybunalskiego, lecz wobec powiększenia tamtejszego garnizonu rosyjskiego, uznano je za niewykonalne. Powstańcy wyruszyli wieczorem 22 stycznia w stronę Radomska, zatrzymując się po drodze w Kamieńsku. Przyjmuje się, że oddział mógł liczyć 300 osób. Uzbrojenie stanowiło kilkadziesiąt strzelb myśliwskich, kosy, kije itp. Do Radomska oddział wkroczył 24 stycznia o 3 nad ranem. Bez wątpliwości należy stwierdzić, iż Rosjanie byli powiadomieni o ruchach powstańców i przygotowali zasadzkę. Gdy oddział Grekowicza pojawił się na rynku, odezwały się strzały rosyjskich żołnierzy. Powstańcy pomimo znalezienia się w potrzasku, odpowiedzieli ogniem. Wobec widma zagłady oddziału, dowódca nakazał odwrót, który jednak przemienił się w bezwładną ucieczkę. Atak zakończył się niepowodzeniem, ale należy zaznaczyć, iż była to jedna z niewielu akcji przeprowadzonych w całym Królestwie Polskim.  

28 stycznia 1863   W Kamieńsku powstańcy oswobodzili 17 młodych ludzi wziętych do wojska rosyjskiego (tzw. „poskrybowanych”). Uszkodzono linię kolejową.
 
styczeń 1863  
Komitet Centralny Narodowy wyznaczył wybuch powstania na dzień 22 stycznia 1863 roku.
Powstanie w południowo – wschodniej części województwa kaliskiego miało się rozpocząć atakiem na Radomsko.
 
styczeń 1882   Firma „Bracia Thonet” kupuje nieruchomości pod utworzenie nowej fabryki mebli.
 
styczeń 1916  

Odbyły się w Radomsku uroczystości upamiętniające rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Utworzono Komitet Obchodów na czele którego stanął znany z przychylności dla Legionów Polskich burmistrz Franciszek Goszczyński. W przebiegu uroczystości brały udział cechy rzemieślnicze, straż ogniowa, młodzież szkolna, a także liczne zgromadzeni radomszczanie. Po uroczystej mszy utworzono pochód, który udał się pod krzyż powstańców 1863 r.,  gdzie złożono hołd poległym. Wieczorem w sali teatralnej  odbył się okolicznościowy wykład dr Stanisława Wędkiewicza, po nim zaś zaprezentowano sztukę Jerzego Żuławskiego „Dyktator” w reżyserii Stanisława Niemca. Władze legionowe przywiązywały wielką wagę do obchodów rocznic narodowych, a okupujący Radomsko Austriacy na nie przyzwalali. Same uroczystości miały wzmagać ducha patriotycznego wśród mieszkańców, a przez to zachęcać do wstępowania do Legionów, których oddział również kwaterował w mieście.

styczeń 1943   Ostateczna likwidacja tzw. „getta szczątkowego” w Radomsku. utworzonego w listopadzie 1942 roku. Z liczby około 4000 osób przetrzymywanych w getcie ,część ludności skierowano do Skarżyska Kamiennej, do obozu pracy, część do Treblinki.
 
styczeń 1945   Zaprzestanie wydawania przez instruktorów z drużyny „Cisy” miesięcznika „Znicz” z powodu rozwiązania z dniem 17 stycznia 1945 roku Roju „Metal”.
 
styczeń 1981   Radomszczańska „Solidarność” włączyła się w ogólnopolską akcję protestacyjną przeciwko łamaniu porozumień Sierpnia 80. Umowa społeczna parafowana przez górników z Jastrzębia Zdroju gwarantowała wprowadzenie od nowego roku kalendarzowego sobót wolnych od pracy. Wraz z końcem 1980 r. władza zaczęła wycofywać się ze swoich obietnic, co było nie do przyjęcia dla włodarzy „Solidarności”. Nawoływano do bojkotowania żądań dyrekcji zakładów i pozostawania w soboty w domach. Miejski komitet „Solidarności” w Radomsku podjął akcję informacyjną w tej sprawie. Pierwszym starciem była sobota 10 stycznia 1981 r., kiedy to w Radomsku pracy nie podjęło zaledwie kilka procent ogółu pracowników. Głównie wynikało to z faktu, iż nie dysponowano odpowiednio długim czasem, by dotrzeć do wszystkich placówek. Lecz już 24 stycznia w pracy nie zjawiła się większość pracowników radomszczańskich zakładów. Kryzys zakończył się 30 stycznia, kiedy to „Solidarność” przystała na propozycję władz, by trzy soboty w miesiącu uczynić wolnymi.
 

 

Skip to content